Logo Tasarımının Temel Bileşenleri – Bölüm 2
Logo tasarımı kuralları ve prensipleri: Öğeler, bölümlendirme, biçim ve uyum
İyi bir logo kazara ortaya çıkmaz. Bir logonun başarılı olabilmesi için mantığa uygun olması ve sağlam öğelerde desteklenmesi gerekir. Logo için fikir bulmak farklıdır. Bu fikri tam anlamıyla yerine getirmek için gerekli öğeleri bir araya getirmek gerekir. Logo tasarımında kolaylıkla daha iyi sonuçlar elde etmenizi sağlayacak bazı kurallar ve prensipler vardır. Bu basit kurallara sadık kalınması durumunda, hatalardan kaçınmak bir o kadar kolaylaşacaktır.
Bütünlük kuralı- Şekil olarak yorumlanabilen birden fazla öğe
Eğer öğeler birbirine yakın kullanılırsa verilmek istenen mesajı anlamak daha kolaydır. Çünkü bu küçük öğeler bir araya geldiğinde bir şekli temsil ederler. Örneğin yukarıda verilen görseldeki noktalar bireysel olarak algılanmazlar. Bir araya getirdikleri şekil daha önemlidir. Zihnimizde meydana gelen bu yorumlama tipinden ötürü piksel halindeki ya da basılı görselleri tanımlayabiliriz.
Bu prensip baskı alanında da kullanılmaktadır. Görme engellilerin kullandığı ‘braille’ dokunma yoluyla da okunabilmektedir.
Yakınlık kuralı- Eksikler kapatılır
Yukarıda verilen noktalardan meydana gelen görsele bir göz atın. İlk görselde bütünlük kuralında verildiği gibi noktalardan oluşan 4 sıra bulunmaktadır. Sağdaki görselde de aynı noktalar bulunmaktadır fakat dikey noktaların eklenmesi ile görselin bütünlüğü değişmektedir. Yakınlık kuralı bu kısımda devreye girmektedir. Artık zihnimiz bu görseli noktalardan oluşan bir çerçeve olarak algılamaya başlamaktadır.
Eğer bir tabanı bulunmayan bir ikizkenar üçgen görürsek, beynimiz bu kısmın yokluğunu kapatır ve her şekilde bu şekli üçgen olarak algılar. Burada da yakınlık kuralı üçgenin tamamını görmemizi sağlamıştır. Çünkü üçgenlerin varlığına o kadar alışkınız ki kayıp olan kenar zihnimizde otomatik olarak canlanmaktadır.
Benzerlik kuralı- Benzer öğeler aynı yorumlanır
Yukarıdaki görsel benzerlik kuralını betimleyen bir örnektir. Bu kurala göre beynimiz benzer şekil ve boyuta sahip objeleri algılarken bütünlüğü yakalayabilmektedir. Yukarıdaki görseli oluşturan kareler ve daireler aslında aynı boyutlarda değildir fakat beynimiz bu görselleri aynı olarak algılamaya yatkındır.
Deneyim kuralı- Birikim ve deneyim yoluyla değişiklik yapmak
Bu görsele baktığınızda her ne kadar çizgiler birbirinden bağımsız olsalar bile beynimiz S harfini algılayacaktır. Okuma yazması olmayan biri bu görselden bir anlam çıkaramazdı fakat bizim beynimizde bu bilgiyi tanımlayabilecek bir kayıt bulunduğu için direkt olarak bu karakterleri ve eksik çizgileri tanımlayabiliyoruz. Eğer logonuz uluslararası olarak kullanılacaksa diğer kültürlerin de aynı mesajı alabilmesi önemlidir. Yoksa logonuz anlamsız ve belirsiz kalacaktır.
Figür ve arka plan farkları
Örneğin bu görseldeki gibi algıya göre değişen iki farklı imge içeren logolar yanlış anlaşılmaya ve yorumlanmaya müsaittir. Daha az yer kaplayan alanlar figür olarak, büyük alanlar ise arka plan olarak algılanma eğilimindedir. Ayrıca özellikle de siyah beyaz renklerinin konumlandırılması oldukça önemlidir.
Yukarıdaki görsel psikolog Edgar Rubin tarafından 1915’te yayınlanmıştır ve Rubin vazosu olarak adlandırılmaktadır. Siyah fon arka plan olarak algılandığında beyaz alan vazo olarak görünmekteyken beyaz fon arka plan olarak algılandığında birbirine bakan iki insan yüzü görünmektedir. Bu iki görsele aynı anda erişilemez. Beynimiz aynı anda iki farklı algıyı yürütme kapasitesinde değildir.
Birleştirme: Tasarım kuralları, öğelerin bir araya getirilmesi
Birden fazla öğeden oluşan bileşimler farklı öğelerin bir araya getirilmesiyle oluşabilir. Mesela, eğer pek çok alana hitap eden bir logo geliştirilmek isteniyorsa bu durumda farklı alanları temsil eden bir logo oluşturmalıdır. Fakat her zaman bu öğeleri uyum içerisinde bir araya getirmek mümkün olmayabilir. Her logo tasarımı bir kişiye ve şirkete özel olmalıdır. Bu sebeple belirli bir müşteri için yapılan logo ya da benzerleri diğer müşterilere satılmamalıdır.
Çeşitlilik- Bu çeşitlerin tekrarlanmaması için…
Öğeleri çeşitlendirirken olası tekrarlama durumlarını ve bu öğelerin sayısını göz önünde bulundurulmalıdır. Mesela:
4 tane boş kutucuğu değerlendirelim. A ve B harfleri bu alanlara farklı kombinasyonlarda yerleştirilebilir. Buna bakarak ortaya çıkabilecek kombinasyonlar 16 tane olacaktır. Fakat bu harfler değiştirilerek tasarım çeşitlendirilebilir. Günümüzde yaygın olarak bilinen pek çok logo da bu süreçlerden geçmiştir.
Dış hat- çerçeve
Logo tasarımında çerçeveler figürle arka planı ayırmak için gereklidir. Çerçeveler duruma göre çeşitlenebilir. Bu dış hatların illa belirli hatlarla çizilmesi gerekli değildir. Düzgünce konumlandırılmış noktacıklar da çerçeve olarak algılanabilir. Çerçeve olarak kullanabilecek dağınık çizgiler, daireler gibi daha nice öğeler bulunmaktadır.
Çerçeve kullanımında göz önünde bulundurulması gereken etkenlerden biri de bu çerçevelerin kalınlığıdır. Mesela ince, siyah, kare bir çerçevenin beyaz arka planda kullanıldığını düşünün. Yukarıdaki görseldeki gibi bu çerçeve kalınlaştıkça bu siyah çizgiler çerçeve olmaktansa arka plan olmaya başlarlar.
Kontrast
Kontrast farklı yollarla yapılabilir. Örneğin doğal ve mekanik figürlerin kullanılması veya çok büyük ve çok küçük öğelerin bir arada kullanılmasıyla kontrast-zıtlık oluşturulabilir. Kontrast siyah ve beyaz gibi karşıt renklerin kullanılmasıyla da oluşturulabilir. Fakat bazı durumlarda bu zıtlık kullanılırken logonun tamamı belirsizleşebilir ve kaybolabilir. Bu sebeple kontrastın etkisini logo tasarımlarında kullanırken çizgi kalınlıklarına ya da kalın ve ince kenarlı öğelerin birleşimine özen göstermekte faydalı olabilir. Eğer kontrast zekice kullanılırsa alınacak sonuçlar da çok farklı olacaktır.
Çizgilendirme
Çizgilerin kullanılması genellikle öğelere konum kazandırma amaçlıdır. Bu teknik çoğunlukla alan odaklı kullanılır fakat yazı tipleri ve diğer öğelerde de bu tekniğe başvurulabilir. Aşağıdaki görsellerde göründüğü gibi bu çizgiler renk ve sıklık bakımından değişiklik gösterebilir.
Çizgilendirme paralel çizgilerin düzenlenmesi ile meydana gelir. Desenlerin aksine çizgilendirmeler iki renkten oluşur.
